#3

Dự định viết về Bergman và phim của ông là một dự định khó nhằn.

Để dễ dàng hơn, tại sao không viết về Bergman thông qua phim của ông. Người nghệ sĩ và tác phẩm của anh ta không bao giờ có thể tách rời, nếu không, anh ta hẳn không phải là một người nghệ sĩ.

wild strawberries        
       Winter light
                  through a glass darkly
                               the silence
                                        autumn sonata

nếu đủ sức và sự nhẫn nại, sẽ cố gắng viết hết về những phim trên. Nếu sức lực có hạn, sự nhẫn nại có hạn và biết đâu lại dở chứng chán giữa chừng, thì tối thiểu cũng viết trọn

        through a glass darkly
                        the silence

hiểu Bergman, có rất nhiều cách hiểu, phim của ông có thể được nhìn dưới/theo nhiều chiều/ lớp khác nhau, triết học- tôn giáo- văn chương- sân khấu- chính trị....

chỉ nên chọn một cách dễ dàng để tiếp cận Bergman [ dễ dàng?]

tôi chọn cách tiếp cận phim ông [ hay là chính ông] theo hướng, mà tôi tạm gọi: sự T  a   N    r  Ã  giữa người- người trong phim Bergman, cụ thể hơn đó là giữa những con người trong cùng một gia đình.


Thế đấy, việc còn lại là xem và viết. Chẳng ai ép buộc, chẳng ai khích lệ hay phản bác. Tôi viết vì cái tôi cần phải viết.