Vấn đề ở: 'kể' và 'câu chuyện'.
Nhiệm vụ tối thiểu của điện ảnh không phải kể và kể một câu chuyện. Việc này đã có văn học làm và làm rất tài tình.
Cũng thường nghe nói: bộ phim này nói lên....
Một bộ phim không thể 'nói'. Nó không phát ngôn. Vì 'nói' đã là biểu lộ, là giải thích. Sự giải thích dù kín đáo cũng sẽ 'giết chết bộ phim' ( Andrei Tarkovsky).
Để một bộ phim 'không nói' thì, đơn giản, đừng 'nói' gì cả. Hãy gạt sang một bên chủ đề và đừng nghĩ mình đang ' kể một câu chuyện', không có câu chuyện nào ở đây và không có hành động kể nào ở đây.
Mọi thứ, mọi việc, mọi sự kiện...đều tự thân đã mang một ý nghĩa nào đó.
Ý nghĩa là ý nghĩa của chính sự kiện đó, con người đó, đồ vật đó,...
Cái một bộ phim làm, đơn giản, là thao tác trên hình ảnh và âm thanh, và để tạo ra một kết quả là: sự chuyển hóa.
Sự chuyển hóa giữa hình ảnh-hình ảnh
Sự chuyển hóa giữa hình ảnh- âm thanh
Sự chuyển hóa giữa âm thanh- âm thanh
Cái một bộ phim cần phải hướng tới, và lấy làm mục đích tối thượng, không phải là chủ đề một câu chuyện nào đó, mà là:
NHỊP ĐIỆU ( RHYMTH)
Nhịp điệu là ' thời gian chảy qua từng cảnh" ( Andrei Tarkovsky), là " quyền lực tối cao" ( Robert Bresson). Ở phương diện này, điện ảnh rất gần với âm nhạc: Cả phim và nhạc đều là nhịp điệu và sự điều hòa ( Both film and music are rhymth and respiration, Bergman).
Chúng ta thử nghe "Bolero" của Ravel sẽ thấy nhịp điệu đóng vai trò lớn như thế nào, nếu không nói là quyết định hoàn toàn.
Bresson là đạo diễn kiểm soát nhịp điệu giỏi nhất, nhịp điệu tạo nên bằng sự cắt cảnh trong phim ông là sự đơn giản đến không ngờ, chính nhịp điệu đã đưa phim của Bresson về với "điện ảnh tinh khiết" ( pure cinema)
Nhịp điệu là cái ẩn đằng sau mỗi hình ảnh, mỗi âm thanh, và trên hết là hệ thống hình ảnh- âm thanh của một bộ phim. Chính nhịp điệu quy định sự phân cảnh, sự dàn cảnh, và sau rốt là quá trình dựng phim.
Một đồ vật, màu sắc của đồ vật trong khung cảnh phải được quyết định bởi nhịp điệu.
'Công cụ' tạo ra nhịp điệu cơ bản nhất là: sự chuyển động máy quay.
Nhưng chỉ có chuyển động máy quay thì chưa đủ, mà phải kết hợp : Thời gian của mỗi chuyển động máy hay chính là thời gian của mỗi cảnh.
Sự chuyển hóa
Thời gian
Chuyển động của máy quay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét